Actueel

Oud nieuws
Index

juli 2025

©  Thijs de Boer
Brede strandschelp
Mactra glauca Born 1778
Op 16 juni trof ik op het uiterste puntje van De Balg deze gave klep van een brede strandschelp aan. De brede strandschelp komt levend voor vanaf de Engelse zuidkust tot West Afrika en ook in de Middellandse Zee. De soort leefde hier tijdens het Eemien, de periode tussen de laatste twee ijstijden, zo'n 100.000 - 120.000 jaar geleden. Ondanks deze ouderdom is hij nog helemaal gaaf: meestal vind je stukken van deze schelp. Ter vergelijking: rechts grote strandschelp en onder gewone strandschelp.

juli 2025

Haai
-
Op 1 juni vond Ingrid Hellinga een 'vreemd' skelet op het strand tussen paal 6 en 7. Enkele dagen later trof Timon de Boer uit Kiel-Windeweer hetzelfde exemplaar aan.
Het blijkt bij navraag bij Naturalis te gaan om een restant van een haai. Het voorste deel is het bovenste deel van de haaienschedel, het chondrocranium. Hierin zitten de hersenen. Eronder zitten de kaken, maar die zijn hier helaas niet meer aanwezig. Welke soort haai het betreft, is niet te bepalen. Met dank aan Alice van Duin, Naturalis
© Timon de Boer

juli 2025

Rendier
Rangifer tarandus (Linné, 1758)
Op 11 mei 2025 vond Francine Venselaar dit kleine zwarte botje. Het blijkt te gaan om het tweede teenkootje van een rendier.
Rendieren liepen hier rond gedurende de laatste ijstijd, toen de Noordzee land was. Er waren nogal wat verschillen in grootte tussen de rendier-populaties van toen. Mogelijk hadden die te maken met het voedselaanbod. De meeste rendierbotten uit het Noordzeegebied zijn tussen de 30.000 en 40.000 jaar oud.
© Thijs de Boer

juli 2025

©  Thijs de Boer
Pelikaansvoet
Aporrhais pespelecani (Linné, 1758)
Esmee Boendermaker, (7 jaar) uit Den Bosch vond op 9 juli bij paal 3 deze prachtige pelikaansvoet. De meeste pelikaansvoeten die worden gevonden zijn jonge exemplaren, zonder 'voet'. Dit exemplaar heeft een volgroeide schelp met de kenmerkende uitsteeksels bij de mondopening. Een dergelijk volwassen schelp is een heel zeldzame vondst!

juli 2025

©  Thijs de Boer
'Walvispok'
Coronula diadema (Linné, 1767)
Op 31 juli vond Susanne Wimmenhove-Mars uit Slochteren deze grote zeepok op de Balg. Het is een zeepok die alleen op walvissen voorkomt. Ze groeien o.a. op de kop van de walvis, maar ook op andere lichaamsdelen.
Walvissen gebruiken hun 'vinnen' met daarop de scherpe zeepokken wel als verdedigingswapen tegen orca's. De zeepok is voor zover bekend nooit eerder op Schiermonnikoog gevonden. Een unieke vondst dus!

mei 2025

© Thijs de Boer Slanke noordhoren
Colus gracilis (Da Costa, 1778)
Op 23 april vond Ingrid Hellinga in de vloedlijn tussen paal 4 en 5 deze slanke noordhoren. De schelp is begroeid met zeerasp en bewoond geweest door een heremietkreeft, gezien de glad afgesleten onderzijde.
Slanke noordhorens spoelen maar zeer zelden aan. In de Noordzee leeft de soort voornamelijk in het noordelijke deel.

©  A. Schimmel

mei 2025

Scherf
Op 6 april vond Ton Schimmel uit Roden deze scherf in de eblijn op de Balg. De scherf is ca. 10 cm lang en is volgens Wilma van den Heuvel van het Archeologisch Centrum (Amersfoort) waarschijnlijk afkomstig van een Friese majolica-schotel. De datering: 19e eeuw.
Met dank aan Wilma van den Heuvel.

mei 2025

© Thijs de Boer Valse oesterdief
Leathesia marina Decaisne, 1842
De valse oesterdief is een soort zeewier. Het hecht zich op harde oppervlakten op de zeebodem. Een naaste verwant, de (gewone) oesterdief, is van binnen hol en kan dan gaan drijven. Wanneer ze zich op jonge oestertjes hebben gevestigd, tillen ze die van de zeebodem! De valse oesterdief is niet hol. Het is een bruin, kussenvormig zeewier. De soort breidt zich de laatste tijd vanuit het zuiden uit naar onze contreien.

mei 2025

©  Thijs de Boer
Ree
Capreolus capreolus (Linné, 1758)
Op 24 mei vond Annemieke Kleijssen uit Utrecht het meest rechtse botje. Het is een sprongbeen, afkomstig uit de poot van een ree. Het is een oud botje, gezien de kleur en zal waarschijnlijk uit het Pleistoceen stammen (de periode van de ijstijden). De reeën waren in die tijd zo'n 20% zwaarder dan de huidige dieren. Ter vergelijking een sprongbeen van een steppenwisent (links) en een rund (midden).
©  Thijs de Boer

mei 2025

Zadelrob
Pagophilus groenlandicus (Erxleben, 1777)
Op 6 september vond Froukje Idsardi uit Zwolle op de Balg dit zwarte, vreemd gevormde bot.
Navraag leerde dat het gaat om het heiligbeen van een zadelrob. Deze zeehondensoort komt nu alleen in het Noordpoolgebied voor, maar vertoefde in de periode van de ijstijden ook hier. Het betreft een heiligbeen.
Met dank aan Hidde Bakker van Natuurmuseum Rotterdam.

maart 2025

©  Thijs de Boer
Scherf
Op 2 februari vond ik aan de eblijn bij paal 12 deze scherf. Het is een deel van een wit bord. Blijkens het logo op de onderkant betreft het een bord dat is vervaardigd door porseleinfabriek Jäger in Eisenberg, Duitsland. Het bord is gemaakt voor de Duitse Kriegsmarine in 1941 of 1942. Het fabricage-jaar stond onder het hakenkruis, maar juist dat stukje ontbreekt.

maart 2025

Ovaalronde krab
Aelecyclus undecimdentatus (Herbst, 1783)
Op 3 februari vond ik in de vloedlijn ter hoogte van paal 10 dit schild van een ovaalronde krab.
Het is de derde keer dat een schild van deze soort op Schiermonnikoog aanspoelt. Langs de Hollandse kust komt de soort steeds vaker voor en waarschijnlijk is dat de opwarmende Noordzee hier debet aan is. Wie vindt de eerste complete ovaalronde krab??
©  Thijs de Boer

januari 2025

Kortsnuitzeepaardje
Hippocampus hippocampus (Linné, 1758)
Op 2 januari vond Wieke Damsma uit Voorburg dit fraaaie kortsnuitzeepaardje. Het lag ter hoogte van paal 9. Kortsnuitzeepaardjes spoelen steeds vaker aan, omdat hun verspreidingsgebied door het warmer wordende Noordzeewater naar het noorden opschuift.
De voortplanting van zeepaardjes is bijzonder. De eitjes en later ook de net uitgekomen larven worden door het mannetje in een een broedbuidel op de buik bewaard. Voorafgaand aan de paring vindt een uitgebreide paringsdans plaats waarbij ook de kleuren soms veranderen. Bij de paring grijpen beide staarten in elkaar en brengt het vrouwtje de eicellen in de buidel, waarna deze door het mannetje worden bevrucht. De embryo's blijven in de buidel en worden door het mannetje verzorgd tot ze zelfstandig kunnen leven. Behalve deze broedzorg is ook opvallend dat zeepaardjes vaak monogaam zijn en het hele leven bij dezelfde partner kunnen blijven.
©  fam. Damsma

januari 2025

Scherf
Op 1 december 2024 vond Elisabeth Holt uit Bremen (Duitsland) een stukje van een aardewerkschotel bij paal 4.
Het betreft een scherf van een schaal van het merk Blue Willow Woods Ware. Deze schalen werden vanaf het midden van de achttiende eeuw gemaakt door Wood & Sons Pottery in Staffordshire Engeland. Kenmerkend zijn de randversieringen.
©  Thijs de Boer
©  Thijs de Boer
Voorbeeld van een hele schotel

» Oud nieuws